در سال های اخیر شاهد رشد چشمگیر اپلیکیشن های موبایل و عرضه آنها به کاربران بوده ایم که ایران نیز با توجه به بسترهایی که فراهم آمده از این قاعده مستثنی نمیباشد. اپلیکیشن های موبایل طیف وسیعی از امکانات و قابلیت ها را در بر میگیرند و این امر موجب محبوبیت چشمگیر آنها در بین کاربران شده است اما شرایطی موجب میشوند که کاربران به اپلیکیشن ها و بازی های ایرانی آنچنان که باید اعتماد پیدا نکنند و استفاده از اپلیکیشن های خارجی را ترجیح دهند. نحوه گزینش این اپلیکیشن ها از سوی کاربر در گروی عوامل گوناگونی میباشد که برخی از این عوامل تاثیر منفی و برخی دیگر تاثیر مثبتی بر روی این انتخاب میگذارند. در این مطلب هدف ما شفاف سازی این موضوع است، با ما همراه باشید تا دلایل دخیل در این عدم اعتماد را با یکدیگر مرور کنیم.

1. عدم ارائه ارزش برای کاربران

همراه با گسترش تولید اپلیکیشن در ایران شاهد روی کار آمدن اپلیکیشن های متعددی هستیم، اما آیا تمامی این اپلیکیشن ها ارزشی را برای کاربر به دنبال دارند؟ جواب این پرسش، در میزان اعتماد کاربر به اپلیکیشن ها تاثیرگذار است و تنها در صورتی که اپلیکیشن خالق ارزشی برای کاربر باشد، زندگی را تسهیل ببخشد، مشکلی را رفع کند، اطلاعات مفیدی را در اختیار کاربر قرار دهد و یا موجب سرگرمی او شود، اعتماد به محصول را به همراه خواهد داشت.

2. ناتوانی در تعیین هدف و مخاطبین اپلیکیشن و بازی

دانلود اپلیکیشن از سوی کاربر نقطه شروع است و نه هدف نهایی از ساخت اپلیکیشن، لذا آن دسته از اپلیکیشن هایی که انتظارات کاربران را برآورده نمیکنند و تجربه کاربری خوب و مناسبی را در اختیار او قرار نمیدهند در این راه شکست میخورند و ممکن است موفقیت آنها کوتاه مدت باشد.

3. پشتیبانی ضعیف از کاربران

یکی دیگر از زمینه هایی که موجب عدم اطمینان به اپلیکیشن های ایرانی شده عدم پشتیبانی صحیح از کاربران میباشد. کاربران انتظار دارند تا سازنده اپلیکیشن در صورت بروز هرگونه مشکل، در دسترس آنها قرار داشته باشد و در کمترین زمان اقدام به رفع مشکل آنها نماید. عدم توجه به این فاکتور حیاتی و ناتوانی در مدیریت بخش پشتیبانی از مشتریان نقطه ضعف بسیاری از اپلیکیشن هاست. از طرفی بسیاری از اپلیکیشن ها در برقراری تعامل با کاربر ناتوان اند و از این رو اعتماد کاربران نسبت به خود را از دست میدهند.

4. عدم شفافیت در شرح نحوه استفاده از اطلاعات شخصی کاربران

کاربران مایل اند تا به طور دقیق نحوه استفاده از اطلاعات شخصی خود را بدانند، از این رو از سازندگان اپلیکیشن ها انتظار میرود تا نحوه استفاده از اطلاعات را به طور دقیق و با جزئیات کامل برای کاربران شفاف سازی کرده و شرح دهند. احتمال سو استفاده از اطلاعات شخصی کاربر وجود دارد و در صورتی که کاربر به سازنده اپلیکیشن، منتشرکننده آن و ساختار اپلیکیشن اطمینان پیدا نکند به راحتی اپلیکیشن را حذف خواهد کرد. کاربران به طور طبیعی تمایلی جهت به اشتراک گذاری موقعیت و اطلاعات شخصی خود با سایرین ندارند و در صورتی که احساس نمایند اپلیکیشن بدون هیچ دلیل توجیه کننده ای خواستار دریافت چنین اطلاعاتی است آن را به سرعت پاک میکنند.

5. دسترسی به امکانات گوشی بدون دریافت مجوز از سوی کاربر

دریافت مجوز دسترسی به اطلاعات گوشی از قبیل لیست مخاطبین، اطلاعات شخصی کاربر، موقعیت قرارگیری و ... نقش تعیین کننده دارد و برخی از اپلیکیشن ها و بازی ها این مهم را به باد فراموشی سپرده اند و کاربر تنها پس از نصب اپلیکیشن از وجود چنین شرایطی آگاه میگردد. همواره لازم است پیش از نصب اپلیکیشن کاربر را با تمامی جزئیات، مجوزها و دسترسی ها آشنا نمود تا کاربر با آگاهی تمام اقدام به ادامه عملیات نماید.

6. عدم اطمینان به سیستم های بانکداری و پرداخت الکترونیک

سیستم بانکداری در ایران میزبان پیشرفت های چشمگیری در طول سال های اخیر بوده است، اما مسئله امنیت این سیستم ها هنوز هم دارای مشکلاتی میباشد. برخی از اپلیکیشن ها با اطلاعات مالی و شخصی کاربر سر و کار دارند، اما به دلیل عدم اطمینان به پرداخت های بانکی کاربران این اپلیکیشن ها را مورد استفاده قرار نمیدهند. این مسئله برای اپلیکیشن های خرید نیز صادق است و چنانچه سیستم پرداخت این اپلیکیشن ها از امنیت کافی برخوردار نباشد میزان اعتماد کاربر نسبت به این اپلیکیشن ها نیز به موازات آن کاهش مییابد. اندازه گوشی ها عامل محدودکننده ای برای استفاده از آنها جهت پرداخت ها میباشد، چرا که مشاهده و تایپ در این ابزارها دشوارتر از کامپیوترهای معمولی است و کاربران برای پرداخت ها و تراکنش های مالی خود کامپیوترها را ترجیح میدهند.

7. تغییر رویکردها در صورت ارائه آپدیت و نسخه های جدیدی از اپلیکیشن یا بازی

آپدیت کردن اپلیکیشن و یا ارائه نسخه های جدید از آن گاه موجب تردیدهایی نسبت به محصول میگردد، چرا که ممکن است رویکردها و نگرش های توسعه دهنده در این نسخه تغییر پیدا کرده باشند، لذا در صورت عدم ذکر جزئیات تغییرات اعتماد اولیه کاربر نسبت به اپلیکیشن صلب میشود.

8. عدم توجه به نحوه ذخیره سازی اطلاعات در گوشی ها

برخی از اپلیکیشن ها به نحوه و مکان ذخیره سازی اطلاعات حیاتی کاربر از قبیل رمزهای عبور و سایر اطلاعات شخصی و مالی توجهی نمیکنند و از طرفی گوشی های موبایل در معرض خطر سرقت و یا گم شدن قرار دارند و دسترسی افراد دیگر به اطلاعات شخصی منجر به نگرانی هایی برای کاربران میشوند.

9. عدم تست صحیح اپلیکیشن و سنجش امنیت آن

مرحله تست اپلیکیشن ها شامل بخش های مختلفی میشود، اما در برخی از اپلیکیشن ها به بخش امنیت آنچنان که باید توجه نمیشود و همین امر عدم اطمینان کاربران را موجب میشود، در حالی که حفظ امنیت و حریم خصوصی کاربر باید در اولویت اول برای سازنده قرار گیرد.

10. عدم تجربه کافی تولیدکنندگان تازه کار

برخی از تولیدکنندگان کار خود را به تازگی آغاز کرده اند و وجود مشکلات و باگ هایی در محصولات آنها دور از انتظار نیست، اما کاربران به محض مشاهده کوچک ترین مشکل اپلیکیشن و سازنده آن را زیر سوال میبرند و یک ذهنیت منفی نسبت به اپلیکیشن ها پیدا میکنند. لازم است توسعه دهندگان تازه کار به موارد زیر توجه کنند تا قادر به ارائه تجربه کاربری بهتری بوده و در کاربران اعتماد بوجود آورند.

- دسترسی به اطلاعات شخصی کاربر

اپلیکیشن های موبایل کاربردهای گوناگونی دارند و بسته به نوع و ساختار اپلیکیشن دسترسی به اطلاعات نیز متفاوت است. برخی از اپلیکیشن ها تنها جنبه اطلاع رسانی داشته و اطلاعات مازادی را از کاربر درخواست نمیکنند، جلب اعتماد کاربر در این گونه از اپلیکیشن ها ساده تر از بقیه دسته بندی ها میباشد، در سوی دیگر اپلیکیشن هایی قرار دارند که به گونه ای نیازمند اطلاعات شخصی کاربر هستند، اپلیکیشن های پیام رسان یکی از نمونه های بارز در این گروه است، خلق اعتماد نسبت به این نوع اپلیکیشن ها کمی دشوارتر است چرا که کاربران حساسیت خاصی نسبت به اطلاعات شخصی و حفظ حریم خصوصی خود دارند، ازاین رو به سختی حاضر به در اختیار قرار دادن اطلاعات موردنظر میشوند.

اعتماد به اپلیکیشن ها یک مسئاله کلی است و تنها به اپلیکیشن های ایرانی خلاصه نمیشود، اما استفاده گسترده و جهانی از اپلیکیشن های خارجی به نوعی خیال کاربر را از بابت اعتبار و کیفیت اپلیکیشن راحت میکند و از این رو کاربران ترجیح میدهند تا نسخه خارجی را مورد استفاده قرار دهند.

- بسترهای ارتباطی گوشی های موبایل

استفاده از اپ استورهای معتبر بهترین روش جهت دانلود اپلیکیشن ها و بازی ها است اما تضمین قاطعی برای اطمینان از بابت امنیت اپلیکیشن نمیباشد، اخیرا شاهد برخی از آسیب های امنیتی در این اپ استورها بوده ایم و باید توجه داشت که مسئاله امنیت در گوشی های موبایل با کامپیوترهای شخصی متفاوت است.

بسترهای ارتباطی متعددی در اختیار گوشی های موبایل قرار دارند، از شبکه های محبوب وای فای گرفته تا دیتای گوشی و بلوتوث، از این رو چالش جدیدی پیش روی سازندگان قرار دارد و ممکن است در اثر استفاده از یک شبکه ارتباطی ناامن برخی از فایل های مخرب وارد گوشی شوند، بنابراین لازم است تکنولوژی های سخت افزاری و نرم افزاری استفاده شده در ساخت گوشی ها مورد سنجش و بازبینی های متعددی قرار گیرد.

موارد ذکر شده همه و همه در خلق اعتماد در کاربران نقش حیاتی و تعیین کننده ای دارند و لازم است توسعه دهندگان اپلیکیشن ها و بازی ها تمامی این موارد را مورد سنجش قرار دهند تا قادر به ارائه محصولی با کیفیت به کاربران شده و به هدف خود که محبوبیت و کسب درآمد است دست یابند.