سومین کتیبه تدفینی وابسته به استودانی متعلق به اواخر دوره ساسانی، در محدوده نقش رستم شهرستان مرودشت کشف شد.
مجله اینترنتی باستان شناس :این کتیبه که به خط پهلوی کتابی و به صورت عمودی (خوابیده) بر صخره‌ای در کنار یک استودان (استخوان‌دانی) نگاشته شده، در زمره کتیبه‌های تدفینی قرار می‌گیرد.
دکتر ابوالحسن اتابکی، پژوهشگر تاریخ به میراث‌باشی گفت: این سنگ‌نوشته در هفت سطر حک شده اما به دلیل گذر زمان به‌شدت آسیب دیده و بسیاری از حروف آن به‌سختی قابل خواندن است.
او افزود: متن کتیبه حاوی نام شخص درگذشته‌ای است که فرمان داده این استودان برای او ساخته شود. بررسی‌های مقدماتی نشان می‌دهد این اثر متعلق به اواخر دوره ساسانی است و به‌عنوان سومین کتیبه تدفینی شناخته‌شده در این محدوده اهمیت ویژه‌ای دارد.
متن ترجمه‌شده این کتیبه به شرح زیر است:
«این دخمک (استودان)
مهر فرخ‌زاد؟
برای روان خویش
فرمود ساختن
او را
بهشت بهرش
بواد (باد)»
چرا ساسانیان استخوان مردگان را در دل صخره‌ها نگهداری می‌کردند؟
نجمه ابراهیمی، کارشناس ارشد تاریخ هم درباره مفهوم و کاربرد استودان‌ها در آیین تدفینی دوره ساسانی توضیح داد: «استودان‌ها یکی از شیوه‌های رایج تدفین در آن دوران بودند. در این روش، اجساد ابتدا بر فراز کوهستان‌ها قرار می‌گرفتند تا توسط حیوانات درنده و پرندگان لاشه‌خوار از گوشت تهی شوند. سپس استخوان‌های باقی‌مانده که با نور آفتاب تطهیر می‌شدند، به درون استودان‌ها منتقل می‌شدند.»
او ادامه داد: «این ساختارها به صورت تاقچه‌هایی در دل صخره‌های کوهستان حجاری می‌شدند. دلیل این شیوه تدفین، حفظ پاکی عناصر مقدس همچون خاک بود. به باور زرتشتیان دوره ساسانی، جسد مرده “نسو” یا ناپاک محسوب می‌شد.»
ابراهیمی با اشاره به تمرکز جغرافیایی این استودان‌ها گفت: «بیشتر نمونه‌های شناسایی‌شده در فلات ایران، به ویژه در محدوده مرکزی شهرستان مرودشت، اطراف شهر استخر و محدوده نقش رستم واقع شده‌اند. از جمله این محوطه‌ها می‌توان به چهل‌تاقچه حاجی‌آباد و چهل‌تاقچه گرم‌آباد اشاره کرد. تاکنون بیش از صد نمونه استودان تاقچه‌ای در این منطقه ثبت شده است.»
نظرات کاربران