5 تصور نادرست در زمینه آموزش کدنویسی به کودکان
انقلاب دیجیتالی که در حال وقوع در عصر ماست، غیر قابل توقف می باشد و این موضوع بر همگان روشن است و با این شرایط آموزش کدنویسی به نسل آینده، به یکی از صنایع سودآور تبدیل شده است. ساخت اپلیکیشن برای کودکان، اسباب بازی ها و ربات های آموزشی، کتاب های راهنما، کتاب های تست، رقابت ها، آموزش ها و غیره تنها نمونه هایی هستند که می توان در این زمینه نام برد.
اما آنچه در این میان چندان مشخص نیست، نحوه دستیابی به این هدف می باشد، به غیر از مسائل مرتبط با برنامه نویسی مانند این موضوع که چه زبانی را اول از همه به آنها یاد دهیم، ضرورت بادگیری مهارت کدنویسی برای تمامی افراد نیز مورد بحث می باشد. چنانچه جواب این پرسش مثبت باشد، کدام روش آموزشی آنها را به موفقیت می رساند؟
بحث درباره نیاز به آموزش کدنویسی
برخی از مقالات سعی دارند به والدین بیاموزند تا چگونه زاکربرگ یا استیو جابز یا ... آینده را بزرگ کنند، در حالی که برخی از آنها کاملا با این طرز فکر مخالفند. ترس از آینده مشاغل و بیکاری افرادی که توانایی کدنویسی ندارند نیز متداول است، همچنین مقالاتی وجود دارند که نیاز به کدنویسی را به عنوان یک مهارت الزامی نقض می کنند.
دنیا به سرعت در حال تغییر بوده و آینده غیرقابل پیش بینی است، لذا نمی توان بهترین روش برای حصول موفقیت را حدس زد، با این حال تصورات نادرستی وجود دارند که به طور مکرر در ارتباط با نحوه آموزش کدنویسی به کودکان چهره می نمایند.
تصور نادرست 1 - برنامه نویسی از صفحه نمایش کامپیوترها شروع می شود
اینکه کودکان کم سن و سال را که حتی به زور می نشینند، جلوی صفحات نمایش کامپیوتر بنشانیم، ایده خوبی نمی باشد، اما خوشبختانه برنامه نویسی از کامپیوتر شروع نمی شود.
در سنین کم تقویت یک طرز فکر که برای موفقیت الزامی بوده و نیازمند منطق پیچیده و مهارت های پیشرفته حل مساله مانند برنامه نویسی است، برای کودکان اهمیت بیشتری دارد.
مهارتی که به کودک در جهت شکل دهی اعتماد به نفس خلاق یاری می رساند، سواد اختراع یا invention literacy نام دارد و از سنین بسیار کم می توان با تشویق کودک به کشف و درک محیط اطراف و ساخت چیزهای جدید، این مهارت را تقویت کرد.
کشف کردن در ذات کودکان نهفته، از این رو دستیابی به چنین عملکردی چندان دشوار هم نیست و در بسیاری از شرایط تنها اجازه دادن کودک به بازی آزادانه و تشویق او به دنبال کردن علاقه مندی هایش کافی است.
تصور نادرست 2 - کدنویسی برای کودکان خسته کننده است
تنها تحت شرایطی کدنویسی برای کودکان خسته کننده خواهد که از روش آموزشی کدنویسی برای افراد بالغ، برای آنها نیز استفاده شود.
این روزها ابزارهای بسیار خوبی در دسترسند که از تکنیک های مهندسی و سرگرم کننده جهت آموزش برنامه نویسی به کودکان بهره گرفته اند، برای مثال در Swift Playgrounds کمپانی اپل از پازل های جالبی و گرافیک های سه بعدی همه جانبه برای معرفی مفاهیم کدنویسی به صورت گام به گام استفاده شده است.
چنانچه کودکان با استفاده از ابزاری کدنویسی را فرا بگیرند که دقیقا متناسب با نیازمندی های آنها طراحی شده، دیگر نیازی به فراگیری کامندها و سینکس ها از گام ابتدایی احساس نمی شود.
چنین نرم افزارهای کدنویسی موجب می شود منطق از طریق بازیگوشی و بصری تقویت شده و آنها بتوانند به مرور کار با کدهای واقعی را آغاز نمایند.
تصور نادرست 3 - کودکان باید از سنین کم پایین کدنویسی را شروع کنند
مشکل تنها محدود به بررسی سن مناسب برای شروع یادگیری کدنویسی نمی باشد، باید نوع فعالیت هایی را که می توانند تحت عنوان برنامه نویسی طبقه بندی شوند مورد بررسی قرار داد.
وب سایت های آموزشی مانند Code.org تمرین هایی برای کودکان 4-6 ساله دارند که مهارت های محاسباتی و منطق پایه آنها را تقویت می نمایندف با این حال بسیاری از افراد که این وب سایت ها را بازدید می کنند، به این تمرین ها به عنوان برنامه نویسی نمی نگرند.
به طور کلی می توان بیان داشت که درک زبان های بصری مانند Scratch برای کودکانی با سن کمتر از دبستان که هنوز تسلط کافی به خواندن و نوشتن و استفاده از عملیات مقدماتی ریاضی ندارند، دشوار می باشد.
بهترین برنامه نویسان کنونی نیز کدنویسی را در زمان نوجوانی و وقتی که بزرگ تر شده بودند فرا گرفتند، بیل گیتس از 13 سالگی کدنویسی را آغاز کرد و مارک زاکربرگ نیز از کلاس 6 ام مشغول به کدنویسی شد.
تصور نادرست 4 - انتخاب زبان مناسب امکان پذیر است
بهترین زبان برنامه نویسی برای شروع کار و اینکه این زبان باید واقعی یا کودک-پسند باشد، خود جای بحث زیادی دارد. اگر به زبان های برنامه نویسی بپردازیم که در دنیای واقعی مورد استفاده قرار می گیرند، این زبان یا باید مانند پایتون دارای سینتکس بسیار ساده و سرراستی باشند و یا مانند جاوااسکریپت به سادگی و بدون دردسر در تمامی دستگاه ها به اجرا در بیایند..
به یقین می توان بیان داشت که گزینش زبان مناسب و درست امری غیرممکن بوده و نباید بیش از حد بر روی آنها تاکید کرد و متمرکز شد.
یک دستور جادویی که تمامی کودکان ما را به موفقیت برساند وجود ندارد و هریک از آنها عاشق یک زبان برنامه نویسی می شوند و یا اینکه هیچ علاقه ای به برنامه نویسی پیدا نمی کنند که این موضوع را نیز نباید بزرگ کرد.
صنعت تکنولوژی به سرعت در حال تغییر بوده و حدس زدن زبانی که در آینده تقاضا برای آن زیاد خواهد بود، کاری دشوار است.
در زیر TIOBE Programming Community Index را مشاهده می کنید که محبوبیت زبان های برنامه نویسی مختلف بین سال های 2002 تا 2016 را به تصویر کشیده است.
احتمالا این گراف زمانی که کودک شما می خواهد مشغول به کار شود، میزبان تغییرات بسیاری خواهد بود و احتمال دارد برخی از زبان ها ناپدید شوند و زبان های جدید چهره بنمایند.
برنامه نویسی نیازمند یادگیری طولانی مدت است، با این حال مهم ترین چیز برای کودکان تقویت یک منطق و مفهوم است که در تمامی زبان ها کاربرد دارد.
در این دنیای به شدت متغیر، مهارت های نرم افزاری مانند حل مسئله، مهارت های درون فردی و مدیریت پروژه اهمیت بیشتری بدست می آورند.
تصور نادرست 5 - در آینده هر کسی باید کدنویسی کند
در این عصر دیجیتال، بسیاری از مشاغل از تکنولوژی استفاده می کنند، اما افرادی که در رشته های غیرفنی مانند بازاریابی، آموزش، چاپ و نشر و مراقبت های بهداشتی مشغول به کار هستند، با کد به عنوان بخشی از شغل خود سر و کار نخواهند داشت.
اگر کودک شما علاقه ای به کدنویسی ندارد این موضوع را بزرگ نکنید، چرا که موفقیت در سایر زمینه ها و رشته ها هم امکان پذیر است.
اما با این وجود داشتن سواد دیجیتال برای هر کسی حیاتی و الزامی می باشد، فردی با سواد دیجیتال قادر است:
- به راحتی و با اعتماد به نفس از دستگاه ها و نرم افزارهای مختلف استفاده می کند
- نحوه ارتباط آنها با یکدیگر را درک می کند
- از موضوعاتی از قبیل انتشار وب، ابزارهای ارتباطی آنلاین، جستجو در اینترنت، پردازشگرهای کلمات، اسپرد شیت، سیستم های مدیریت محتوا، رسانه های اجتماعی، ویرایشگرهای عکس، نرم افزارهای بهره وری اطلاع دارد
- مفاهیمی مانند حریم خصوصی آنلاین، حقوق و مسئولیت های دیجیتال را درک می کند
سواد دیجیتال اهمیت بیشتری دارد
برنامه نویسی، توسعه وب، مدیریت سیستم و سایر مهارت های پیشرفته در حوزه آی تی معمولا جز سواد دیجیتال محسوب نمی شوند.
از طرفی یک درک مقدماتی از کدنویسی همراه با سایر مهارت ها مانند حل مسئله، تفکر دیجیتال و منطق، به یقین سواد دیجیتال را تقویت خواهد نمود، از این رو چنانچه کودک بتواند تمامی این مهارت ها را در مدرسه فرا بگیرد، بسیار ایده آل خواهد بود. اما آیا لازم است کدنویسی مقدماتی مانند خواندن، نوشتن و ریاضی به تمامی کودکان آموزش داده شود؟ چنانچه این اقدام صورت نپذیرد نمی توان فهمید آیا کودک در آن زمینه مستعد است یا خیر؟
حتی اگر کودکان در آینده برنامه نویس نشوند، اما به یقین از این دانش بهره خواهند برد، با این وجود تصور محل کار آینده به عنوان جایی که همه به صورت ماهرانه کدنویسی می کنند، کمی غیرواقعی می باشد.